İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Çözümlü Sorular
Soru 1:
“Türk” adına birçok insan tarafından farklı anlamlar yüklenmiştir. Ziya Gökalp'ın Türk adına verdiği anlam nedir?
A) Güçlü-kuvvetli
B) Kanun-nizam sahibi
C) Olgunluk çağı
D) Miğfer
E) Devletine bağlı halk
Çözüm:
Türk adı Çin kaynaklarında Miğfer, Uygur kaynaklarında güçlü-kuvvetli , Kaşgarlı Mahmut`a göre olgunluk çağı, G. Doerfer`e göre Devletine bağlı halk anlamına gelmektedir. Ziya Gökalp'a göre ise kanun-nizam sahibi anlamına gelmektedir. Cevap: B
Soru 2:
Aşağıdakilerden hangisi Dört tekerlekli araba kullanan ve Orta Asya’da demiri ilk kez kullanmış olan Türk kültür merkezidir?
A) Anav
B) Tagar
C) Karasuk
D) Kelteminer
E) Afanesyova
Çözüm:
Anav kültürü Orta Asya’nın en eski, Tagar kültürü en gelişmiş, Karasuk kültürü demirin ilk işlendiği, Kelteminer kültürü ise yerleşik yaşamın görüldüğü kültür merkezleridir. Dört tekerlekli arabanın kullanıldığı ve Orta Asya’da demiri ilk kez kullanmış olan kültür merkezi Karasuk kültürüdür. Cevap: C
Soru 3:
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesinde kurulan Türk devletlerinden biri değildir?
A) Uygurlar
B) Karluklar
C) Hazarlar
D) Kutluklar
E) Karahanlılar
Çözüm:
Uygurlar, Karluklar, Hazarlar ve Kutluklar İslamiyet öncesinde kurulan Türk devletlerindendir. Karahanlılar Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir. Cevap: E
Soru 4:
Aşağıdakilerden hangisi atı ilk kez savaş aracı olarak kullanan ve Üzengiyi ilk kez kullanan Türk topluluğudur?
A) Avarlar
B) İskitler
C) Göktürkler
D) Oğuzlar
E) Kırgızlar
Çözüm:
Avarlar üzengiyi Avrupa’ya taşıyan Türk devletidir. Atı ilk kez savaş aracı olarak kullanan ve Üzengiyi ilk kez kullanan Türk topluluğu İskitlerdir. Cevap: B
Soru 5:
Hun hükümdarı Balamir`in başlatmış olduğu Kavimler göçünün birçok sonucu olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi bu sonuçlardan biri değildir?
A) Avrupa Hun devleti kuruldu
B) Orta çağ başladı
C) Skolastik düşünceye verilen önem arttı
D) Kilise zayıfladı
E) Avrupa’da derebeylik rejimi ortaya çıktı
Çözüm:
Kavimler göçü sonucunda Kilise zayıflamamıştır tem tersi Kilise güçlenmiştir.
Cevap: D
Soru 6:
I. Köktürk devletinin en parlak dönemi yaşatan ve Avarlara son veren hükümdar kimdir?
A) Bumin
B) Balamir
C) Mukan
D) Uldız
E) Atilla
Çözüm:
Balamir, Uldız ve Atilla Avrupa Hun devleti hükümdarlarındandır. Bumin Kağan I. Köktürk devletinin kurucusudur. Soruda sorulan I. Köktürk devletinin en parlak dönemi yaşatan ve Avarlara son veren hükümdar Mukan Kağandır. Cevap: C
Soru 7:
Aşağıda İslamiyet öncesi Türk devletleri ile ilgili terimler ve anlamları eşleştirilmiştir. Eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) İmarethane – Ücretsiz yemek verilen yer
B) Müellif - Yazar
C) Kurgan – Mezar
D) Sav - Atasözü
E) Tuduk - Vergi memuru
Çözüm:
Tuduk, Askeri validir. Tudun ise vergi memurudur. Cevap: E
Soru 8:
İslamiyet öncesi Türk devletlerinden olan Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. Aşağıdakilerden hangisi yerleşik hayata geçtiklerinin bir kanıtı olamaz?
A) Tohumluk buğday kapları kullanmaları
B) Mağaralara resim yapmaları
C) Tapınak yapmaları
D) Orak kullanmış olmaları
E) Saray yapmaları
Çözüm:
Uygurların Duvar resmi (fresko) yapmaları yerleşik hayata geçmelerinin kanıtı olurdu ama Mağaralara resmi yapmaları yerleşik hayata geçtiklerinin kanıtı değildir. Cevap: B
Soru 9:
İslamiyet öncesi Türk devletlerinde, danışma meclisi olan Kurultayın (Kengeş) üyeleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Kağan
B) Aygucı
C) Hatun
D) Boy beyleri
E) Oğuş
Çözüm:
Oğuş, Kurultayın (Kengeş)üyelerinden değildir. Oğuş İslamiyet öncesi Türk devletlerinde aile demektir.
Cevap: E
Soru10:
I. Alper Tunga
II. Manas destanı
III. Şan kızı
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Kırgızlara ait destanlardandır?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) II ve III
D) I ve III
E) I, II ve III
Çözüm:
Alper Tunga, İskitlere; Şan kızı, Bulgarlara ait destanlardır. Manas destanı ise Kırgızlara ait olan ve Dünyanın en uzun destanı olma özelliğine sahip destandır. Cevap: A
Soru11:
Bir hükümdar düşünün Avrupa Hun devletine en parlak dönemi yaşatmış, Bir hükümdar düşünün Bizans`a seferler yapmış yaptığı seferler sonucunda Bizansla Margos ve Anatolyus antlaşmalarını imzalamış. Bu hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Balamir
B) Bumin
C) Atilla
D) Mukan
E) Tapo
Çözüm:
Bumin, Mukan ve Tapo Kağan I. Köktürk devletinin hükümdarlarıdır. Balamir Avrupa Hun devletinin kurucusudur. Soru sorulan Avrupa Hun devletine en parlak dönemi yaşatmış ve Bizans’la Margos ve Anatolyus antlaşmalarını imzalamış hükümdar Atilla’dır.. Cevap: C
Soru12:
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde orduların özelliklerinden değildir?
A) Ücretli ordular çok yaygın kullanmışlardır
B) Onlu sistemi kullanmışlardı
C) Ordu komutanlarına Tarkan denir
D) Askerleri Tolga isminde başlık takardı
E) Turan, Kurt Kapanı vb. savaş taktikleri kullanmışlardır
Çözüm:
Ücretli ordular çok yaygın kullanılmamıştır. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde sadece Hazarlar ücretli ordu kullanmıştır. Cevap: A
Soru13:
I. Yaşadıkları döneme Hazar Barış Çağı denirdi
II. Ordularına Ücretli askerler almışlardır
III. Manihaizm dinini benimsediler
Yukarıda Hazarlar hakkında verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) II ve III
D) I ve II
E) I, II ve III
Çözüm:
Hazarlar Ordularına Ücretli askerler almışlar ve Yaşadıkları döneme Hazar Barış Çağı denilmiştir. Fakat Hazarlar Manihaizm’i değil Museviliği benimsemişlerdir. Cevap: D
Soru14:
I. Karahanlıların temelini oluşturmaktadırlar
II. Moğollara itaat etmiş ilk Müslüman-Türk boydur
III. Talas savaşından sonra Müslüman olmuşlardır
Yukarıdakileri özellikleri verilen boy yada devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Macarlar
B) Karluklar
C) Avrupa Hun Devleti
D) Peçenekler
E) Oğuzlar
Çözüm:
Soruda özellikleri verilen devlet Karluklardır. Karlukların bi diğer önemli özelliği İslamiyeti kabul eden İlk Türk boyu olmalarıdır. Cevap: B
Soru15:
Türkler tarih boyunca Göktürk, Uygur, Arap alfabeleri olmak üzere birçok alfabe kullandılar. Aşağıdakilerden hangisi Göktürk alfabesinin özelliklerindendir?
A) 18 alfabeden oluşmaktadır
B) Karahanlılar tarafında kullanılmıştır
C) Türklerin ilk milli alfabesidir
D) Türkler tarafından uzun süre kullanılan alfabedir
E) Soldan sağa yazılan bir alfabedir
Çözüm:
Gökt ürk alfabesi diğer adıyla Orhon alfabeleri; 38 harften oluşan, sağdan sola yazılan ve Türklerin ilk milli alfabesi olma özelliğine sahip alfabedir. Cevap: C
Soru16:
Karadeniz’in kuzeyinde yaşamış ve Bizans’ta ücretli askerlik yapmış olan Türk boyu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karluklar
B) Hazarlar
C) Bulgarlar
D) Hunlar
E) Peçenekler
Çözüm:
Karadeniz’in kuzey tarafında yaşamış ve Bizans’ta ücret karşılığı askerlik yapmış olan Türk boyu Peçeneklerdir. Cevap: E
Soru17:
I. Danışma meclisi olan Kurultaylarını (Toylarını) kurmuşlardır
II. Ordularında 10 lu sistem oluşturmuşlardır
Yukarıda verilen öncüllere göre Asya Hun Devleti hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Çinlilerle savaşmışlardır
B) Kut inancını benimsemişlerdir
C) Ülke yönetiminde İkili Teşkilatlanmaya gitmişlerdir
D) Devlette Teşkilatlanma süreci başlamıştır
E) Hunlar İpek yolu hâkimiyetini ele almışlardır
Çözüm:
Şıklarda verilenlerin hepsi Asya Hun Devleti hakkında doğru bilgilerdir fakat öncüllerde verilenlerden doğru sadece Teşkilatlanma sürecinin başlamış olduğuna ulaşabiliriz. Cevap: D
Soru18:
Aşağıda bazı İslamiyet öncesi Türk devletleri hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Karluklar İslamiyet’i kabul etmiş ilk Türk devletidir.
B) Avarlar Üzengiyi Orta Asya’dan Avrupa`ya taşımışlardır
C) Cengiz Hana itaat etmiş ilk Türk devleti Kırgızlardır
D) Hazarlar Museviliği kabul etmiş ilk Türk devleti
E) ilk defa Uygurlar döneminde yerleşik hayata geçtiler
Çözüm:
Karluklar İslamiyet’i kabul etmiş ilk Türk boyudur. İslamiyet’i ilk kabul etmiş Türk devleti İtil Bulgarlarıdır. Cevap: A
Soru19:
İslamiyet öncesi Türk devletlerinden olan, Türk tarihinde ilk kütüphaneleri ve ilk vakıfları kuran devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hunlar
B) Göktürkler
C) Uygurlar
D) Avarlar
E) Kıpçaklar
Çözüm:
Türk tarihinde ilk kez kütüphaneleri ve ilk kez vakıfları kuran Türk devleti Uygurlardır. Cevap: C
Soru20:
İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Yazışmalardan sorumlu olan devlet görevlisi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Otacı
B) Bitigci
C) Subaşı
D) Bahşi
E) Ataman
Çözüm:
Otacı doktordur. Subaşı ordu komutanıdır. Bahşi öğretmendir. Ataman (İnanç) tigin (Hükümdar çocuğu) Eğitmenidir. Soruda sorulan İslamiyet öncesi Türk devletlerinde Yazışmalardan sorumlu olan devlet görevlisi Bitigçi (Tamgacı)`dır. Cevap: B