OĞUZLAR - UZLAR- Özet - Sorular - KPSS TYT
top of page
Çapa 1

Oğuzlar Hakkında

Oğuz ismine tarihte ilk kez Köktürk Yazıtlarında geçtiği görülmüştür. Köktürk Yazıtlarında Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde yaşamış oldukları yazmaktadır


Oğuz kelime anlamı olarak kabile, boy ve ok anlamlarına gelmektedir.


Oğuzlar Türklerin en kalabalık boyudur. Oğuzlar 24 boydan meydana gelmektedirler. Kalabalık bir boy olduğu için siyasi olarak çok etkili olmuşlardır


Oğuzlar ilk olarak 7. Yüzyılda Dokuz Oğuz hakanlığın kurmuşlardır. Oğuzlar ilk olarak Göktürk ve Kutluk devletleri daha sonrada Uyguların hâkimiyetinde yaşamıştırlar.


Oğuzların bir kısmı Rus ve Kıpçakların baskısı sonucu Balkanlara ve Doğu Avrupa’ya doğru göç etmiştir. Göç eden Oğuzlar dinlerini değiştirip Hristiyanlığı benimsemişlerdir. Bizans halkı oğuz Türklerine Uz ismini vermiştir. Bu bağlamda Oğuzların Hristiyan olanlarına Uz deriz ifadesi doğru olur.

Avrupa’ya göç eden Oğuz boyları milli kimliklerini yitirmiştir. Uzlar Bizans ordusunda paralı asker olarak görev almışlardır.


Göç etmeyip Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kalan Oğuzlar, 10.yüzyılda Oğuz Yabgu devletini kurmuşlardır. 11.yüzyılın başlarında İslamiyet dinini benimsemişlerdir. İslamiyet’i benimsemiş olan Oğuzlara Türkmen denmeye başlanmıştır.


Hatırlatma: İlk Türk devletlerinden olan Kıpçak (Kuman) ve Peçenekler Bizans devletinde ücretli askerlik yapmış diğer Türk kavimleridir.


Oğuz boyları Selçuklu devleti ve Osmanlı devleti gibi büyük güçlü Türk devletlerinin kuruluşunda rol oynamışlardır.


Uzlar, Malazgirt savaşında Peçeneklerle birlikte Büyük Selçuklu devletinin tarafına geçmiştir. Uzlar ve Peçeneklerin desteğiyle Büyük Selçuklu devleti Bizans’ı mağlup etmiştir.


Büyük Selçuklu Devletine bağlı şekilde yaşayan Oğuzların devletle arası bozulmuş isyan edip Selçuklu Sultanı Sencer’i 1153’te esir almışlardır. Sencer 2 3 yıl boyunca Oğuzların elinde esir hayatı yaşamıştır. Daha sonra kurtulan Sultan Sencer tekrar devletin başına geçmiş fakat kurtulmasından çok zaman geçmeden vefat etmiştir. Sencer’in ölümüyle Büyük Selçuklu devleti tarihten silinmiştir.

Not: Oğuzlarız Kumanlar la yaptığı mücadeleler dede korkut hikâyelerine konu olmuştur.

Not: Uzlar günümüzde Romanya’da, Ukrayna ve Moldova’da Gagavuz Türkleri olarak varlıklarını sürdürmektelerdir


Oğuzlar 24 boydan meydana gelmiştir. Bu boylar aşağıda verilmiştir.


A- BOZOKLAR

a- Yıldız Han

  • Kızık

  • Beğdili

  • Karkın

  • Avşar

b- Ay Han

  • Yazır

  • Yaparlı

  • Dodurga

  • Döğer

c- Gün Han

  • Kayı

  • Alka evli

  • Kara evli

  • Bayat


B- ÜÇOKLAR

a- Dağ Han

  • Eymür

  • Salur

  • Alayuntlu

  • Yüreğir

b- Deniz Han

  • Yıva

  • Kınık

  • Iğdır

  • Bügdüz

c- Gök Han

  • Peçenek

  • Çepni

  • Bayındır

  • Çavuldur


Kayı boyu Osmanlı Devletinin kurulmasında etkili olmuştur.

Afşar boyu Karamanoğlu beyliğinin kurulmasında etkili olmuştur.

Kınık boyu Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu devletlerinin kurulmasında etkili olmuştur.

Sevimli köpek yavrusu

Oğuzlar Özeti

Oğuzlar Oğuz Yabgu devletini kurmuşlardır.

Oğuzların Hristiyan olanlarına Uz denilmektedir.

Uzlar Bizans devletinde ücretli asker olarak bulunmuşlardır.

Uzlar ve Peçenekler Malazgirt savaşında  Büyük Selçuklu safına geçerek savaşı Büyük Selçuklu devletinin kazanmasını sağlamışlardır.

Çapa 2
Çapa 3

Oğuzlar Sorular

Soru: Oğuzların Balkanlara göç edip Hristiyanlığı kabul edenlerine ne denmektedir?


A) Kınık

B) Eymür

C) Uz

D) Kayı

E) Afşar


Çözüm: Kayı, Kınık, Afşar ve Eymür Oğuzların bazı boylarının isimleridir. Oğuzların Balkanlara göç edip Hristiyanlığı kabul  edenlerine Uz denmektedir.  Cevap: C

Soru: Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kurduğu devletin ismi nedir?


A) Selçuklu

B) Oğuz Yabgu

C) Uygurlar

D) Peçenekler

E) Hazarlar

Çözüm: Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kurduğu devletin ismi Oğuz Yabgu devletidir. Cevap: B

Soru: Uzlar hangi devlette ücretli asker olarak vazife almışlardır?


A) Büyük Selçuklu Devleti

B) Osmanlı Devleti

C) Rusya

D) Bizans Devleti

E) Karamanoğulları

Çözüm: Uzlar Bizans devletinde ücretli asker olarak görev almışlardır.  Cevap: D

Soru: Bizans devletinde ücretli askerlik yapan Uzlar ve Peçenekler hangi savaşta Büyük Selçuklu devleti tarafına geçmiştir?


A) Malazgirt Savaşı

B) Dandanakan Savaşı

C) Katvan Savaşı

D) Pasinler Savaşı

E) Yassıçemen Savaşı

Çözüm: Bizans devletinde ücretli askerlik yapan Uzlar ve Peçenekler Malazgirt Savaşında Büyük Selçuklu devletinin tarafına geçmiştir.  Cevap: A

bottom of page