
Oğuzlar Hakkında
Oğuz ismine tarihte ilk kez Köktürk Yazıtlarında geçtiği görülmüştür. Köktürk Yazıtlarında Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde yaşamış oldukları yazmaktadır
Oğuz kelime anlamı olarak kabile, boy ve ok anlamlarına gelmektedir.
Oğuzlar Türklerin en kalabalık boyudur. Oğuzlar 24 boydan meydana gelmektedirler. Kalabalık bir boy olduğu için siyasi olarak çok etkili olmuşlardır
Oğuzlar ilk olarak 7. Yüzyılda Dokuz Oğuz hakanlığın kurmuşlardır. Oğuzlar ilk olarak Göktürk ve Kutluk devletleri daha sonrada Uyguların hâkimiyetinde yaşamıştırlar.
Oğuzların bir kısmı Rus ve Kıpçakların baskısı sonucu Balkanlara ve Doğu Avrupa’ya doğru göç etmiştir. Göç eden Oğuzlar dinlerini değiştirip Hristiyanlığı benimsemişlerdir. Bizans halkı oğuz Türklerine Uz ismini vermiştir. Bu bağlamda Oğuzların Hristiyan olanlarına Uz deriz ifadesi doğru olur.
Avrupa’ya göç eden Oğuz boyları milli kimliklerini yitirmiştir. Uzlar Bizans ordusunda paralı asker olarak görev almışlardır.
Göç etmeyip Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kalan Oğuzlar, 10.yüzyılda Oğuz Yabgu devletini kurmuşlardır. 11.yüzyılın başlarında İslamiyet dinini benimsemişlerdir. İslamiyet’i benimsemiş olan Oğuzlara Türkmen denmeye başlanmıştır.
Hatırlatma: İlk Türk devletlerinden olan Kıpçak (Kuman) ve Peçenekler Bizans devletinde ücretli askerlik yapmış diğer Türk kavimleridir.
Oğuz boyları Selçuklu devleti ve Osmanlı devleti gibi büyük güçlü Türk devletlerinin kuruluşunda rol oynamışlardır.
Uzlar, Malazgirt savaşında Peçeneklerle birlikte Büyük Selçuklu devletinin tarafına geçmiştir. Uzlar ve Peçeneklerin desteğiyle Büyük Selçuklu devleti Bizans’ı mağlup etmiştir.
Büyük Selçuklu Devletine bağlı şekilde yaşayan Oğuzların devletle arası bozulmuş isyan edip Selçuklu Sultanı Sencer’i 1153’te esir almışlardır. Sencer 2 3 yıl boyunca Oğuzların elinde esir hayatı yaşamıştır. Daha sonra kurtulan Sultan Sencer tekrar devletin başına geçmiş fakat kurtulmasından çok zaman geçmeden vefat etmiştir. Sencer’in ölümüyle Büyük Selçuklu devleti tarihten silinmiştir.
Not: Oğuzlarız Kumanlar la yaptığı mücadeleler dede korkut hikâyelerine konu olmuştur.
Not: Uzlar günümüzde Romanya’da, Ukrayna ve Moldova’da Gagavuz Türkleri olarak varlıklarını sürdürmektelerdir
Oğuzlar 24 boydan meydana gelmiştir. Bu boylar aşağıda verilmiştir.
A- BOZOKLAR
a- Yıldız Han
Kızık
Beğdili
Karkın
Avşar
b- Ay Han
Yazır
Yaparlı
Dodurga
Döğer
c- Gün Han
Kayı
Alka evli
Kara evli
Bayat
B- ÜÇOKLAR
a- Dağ Han
Eymür
Salur
Alayuntlu
Yüreğir
b- Deniz Han
Yıva
Kınık
Iğdır
Bügdüz
c- Gök Han
Peçenek
Çepni
Bayındır
Çavuldur
Kayı boyu Osmanlı Devletinin kurulmasında etkili olmuştur.
Afşar boyu Karamanoğlu beyliğinin kurulmasında etkili olmuştur.
Kınık boyu Büyük Selçuklu ve Anadolu Selçuklu devletlerinin kurulmasında etkili olmuştur.

Oğuzlar Özeti
Oğuzlar Oğuz Yabgu devletini kurmuşlardır.
Oğuzların Hristiyan olanlarına Uz denilmektedir.
Uzlar Bizans devletinde ücretli asker olarak bulunmuşlardır.
Uzlar ve Peçenekler Malazgirt savaşında Büyük Selçuklu safına geçerek savaşı Büyük Selçuklu devletinin kazanmasını sağlamışlardır.
Oğuzlar Sorular
Soru: Oğuzların Balkanlara göç edip Hristiyanlığı kabul edenlerine ne denmektedir?
A) Kınık
B) Eymür
C) Uz
D) Kayı
E) Afşar
Çözüm: Kayı, Kınık, Afşar ve Eymür Oğuzların bazı boylarının isimleridir. Oğuzların Balkanlara göç edip Hristiyanlığı kabul edenlerine Uz denmektedir. Cevap: C
Soru: Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kurduğu devletin ismi nedir?
A) Selçuklu
B) Oğuz Yabgu
C) Uygurlar
D) Peçenekler
E) Hazarlar
Çözüm: Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri çevresinde kurduğu devletin ismi Oğuz Yabgu devletidir. Cevap: B
Soru: Uzlar hangi devlette ücretli asker olarak vazife almışlardır?
A) Büyük Selçuklu Devleti
B) Osmanlı Devleti
C) Rusya
D) Bizans Devleti
E) Karamanoğulları
Çözüm: Uzlar Bizans devletinde ücretli asker olarak görev almışlardır. Cevap: D
Soru: Bizans devletinde ücretli askerlik yapan Uzlar ve Peçenekler hangi savaşta Büyük Selçuklu devleti tarafına geçmiştir?
A) Malazgirt Savaşı
B) Dandanakan Savaşı
C) Katvan Savaşı
D) Pasinler Savaşı
E) Yassıçemen Savaşı
Çözüm: Bizans devletinde ücretli askerlik yapan Uzlar ve Peçenekler Malazgirt Savaşında Büyük Selçuklu devletinin tarafına geçmiştir. Cevap: A