Kırgızlar Hakkında
Kuruluş-Yıkılış Yılı: 840 - 1207
İlk defa Yenisey ırmağı civarında görülen Kırgızlar birçok devletin egemenliği altında yaşamıştır. İlk defa Anadolu hun devleti daha sonra Köktürk devletinin himayesinde yaşayan Kırgızlar en son Uygurların himayesinde (egemenliği altında) yaşamak zorunda kalmıştır
Kırgızlar 840 tarihinde egemenliği altında yaşadıkları Uygur devletini yıkarak kendi devletlerini kurmuşlardır.
Kırgızlar devletlerini Ötüken merkezli kurmuşlardır. (Kırgızlar Ötüken i başkent yapan son Türk devletidir)
Kırgızlar Orta Asya’da egemenlik kuran son Türk devleti olmuştur.
Kırgızlar 1207 yılında ( 13. yüzyılda) Moğolların egemenliği altına girmiştir. Böylece Kırgızlar; Moğol hükümdarı Cengiz Hana itaat eden ilk Türk devleti olmuşturlar.
Kırgızlar Moğol hâkimiyeti altına girdikten sonra Moğolların Türkleşmesinde etkili olmuşlardır. ( Moğolların Türkleşmesinde etkili olan diğer devletleri Uygurlar, Kıpçaklar ve Karluklardır. )
Moğollardan sonra 19. Yüzyılda Rus egemenliğine giren Kırgızlar 1991 yılında Sovyet Rusya’nın parçalanması ile Kırgızistan Devletini kurmuşlardır. Günümüzde varlıklarını sürdürmektedir.
Manas Destanı Kırgızlara ait önemli bir destandır. Manas Destanı Dünyanın en uzun destanı olarak bilinir. 400 bin dizeden meydana gelmektedir.
Yenisey kitabeleri (Yenisey yazıtları ) Kırgızlara ait eserler arasındadır. Bu kitabeler aslında mezar taşıdır.
Not: Kırgızlar Dünya tarihinde milletlerarası ilk yarışmayı düzenlemiştir.
Kırgızlar Özeti
Kırgızlar; Uygurları yıkarak Ötüken de kurulmuş bir devlettir.
Kırgızlar Cengiz Hana itaat eden ilk Türk devletidir.
Dünyanın en uzun destanı olan Manas destanı Kırgızlara aittir.
Kırgızlar Soruları
Soru: Milletlerarası ilk yarışmayı hangi Türk devleti düzenlemiştir?
A) Avrupa Hunları
B) Kırgızlar
C) Kıpçaklar
D) Kutluklar
E) Uygurlar
Çözüm: Milletlerarası ilk yarışmayı düzenleyen devlet Kırgızlardır. Cevap: B
Soru: Dünyanın en uzun destanı Kırgızlara ait bir destandır. Kırgızlara ait dünyanın en uzun destanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sihirli Geyik Destanı
B) Türeyiş Destanı
C) Göç Destanı
D) Manas Destanı
E) Şan kızı Destanı
Çözüm: Sihirli Geyik destanı Avrupa Hunlarına aittir. Türeyiş ve Göç destanları Uygurlara aittir. Şan kızı destanı ise Bulgarlara aittir. Soruda sorulan 400 mısradan oluşan ve Kırgızlara ait dünyanın en uzun destanı Manas Destanıdır. Cevap: D
Soru: Aşağıdakilerden hangisi Kırgızlar hakkında doğru bir bilgi değildir?
A) Kurucusu Balamir Kağandır
B) Merkezi Ötükendir
C) Dünyanın en uzun destani olan Manas Destanı Kırgızlara aittir
D) Cengiz Hana itaat eden ilk Türk topluluğudur
E) Uygurları yıkarak kurulmuştur
Çözüm: Balamir Avrupa Hun devletinin kurucusudur. A şıkkı Kırgızlar hakkında hatalı bir bilgidir. Diğer bilgiler doğrudur. Cevap: A
Soru: Aşağıdakilerden hangisi Kırgızlar hakkında doğru bir bilgidir?
A) Alper Tunga destanları vardır
B) Merkezi Karabalgasun`dur.
C) Cengiz Hana itaat eden ilk Türk topluluğudur.
D) Atilla önemli hükümdarlarından dır.
E) Orta Asya’da egemenlik kuran ilk Türk devletidir.
Çözüm: Alper Tunga Destanları İskitlere ait bir destandır. Karabalgasun Uygulara merkezlik yapmış bir şehirdir, Kırgızların merkezi Ötüken`dir. Atilla Avrupa Hun devletinin hükümdarlarındandır. Kırgızlar Orta Asya’da egemenlik kuran ilk Türk devleti değil, Orta Asya’da egemenlik kuran Son Türk devletidir. C şıkkında verildiği gibi Cengiz Hana itaat eden ilk Türk topluluğu Kırgızlardır. Doğru cevap C Diğer şıklar hatalı bilgidir. Cevap: C