İlk Türk Devletlerinde Hükümdarın Görevleri
Hükümdarın Görevleri Nelerdir
Hükümdarın Görevleri Kisaca
Halkını adaletli ve hoşgörülü bir şekilde yönetmek
Devleti töreye uygun şekilde yönetmek
En yüksek mahkemeye başkanlık yaparak Ağır Suçluları cezalandırmak
Gerektiği vakit Kurultaya törenin değiştirilmesini teklif etmek
Kurultay (Kengeş, Toy, meclisi) düzenlemek
Kurultayın Başkanlığını yapmak
Halkın can güvenliğini sağlamak, Devleti korumak
Halkın ihtiyaçlarını gidererek halkın huzur ve refahını sağlamak (Orhun kitabelerinde "Kağan Çıplağı giydirir, fakirleri zengin eder" şeklinde yer almaktadır )
Not: Hükümdarın Halkın ihtiyaçlarını gidermesi Türklerde sosyal devlet anlayışının olduğunun kanıtıdır.
Halkının yaşayabileceği yeni topraklar fethetmek
Halkı iskân etmek
Halktan gerektiği kadar Vergi ve Asker toplamak
Devlet Ordusunu kurmak ve güçlendirmek
Orduyu Başkomutan olarak komuta etmek
Cihan hâkimiyetini (Dünyayı, güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her toprağı fethedip yönetme) sağlamak
Devletin iç ve dış siyasetini düzenlemek
Üst kademe devlet adamlarını (aygucı, buyruk vb.) atamak ve görevden almak
Barışa ve savaşa karar vermek
Elçileri kabul eder ve elçi gönderir
Türkler İslamiyet’e Geçmeleri ile Hükümdarın Yeni Görevleri
Cihat (İslam uğruna savaşma) ve Gaza (Müslümanlığı yaymak ve ya korumak gayesi ile müslüman olmayan insanlara karşı yapılan savaş) anlayışını insanlara yaymak.
İslam İnancını İnsanlığa yaymak
İslam’a aykırı şeyleri yasaklar
Camiler ve mescitler yapmak
Müslüman devletlerle barış halinde olmayı muhafaza etmek
Not: İslamiyet öncesi Türk devlerinde Cihan hâkimiyeti anlayışı vardır, Türk - İslam devletlerinde de Gaza ve Cihat anlayışı vardır.
Gök Tanrı inancına göre bir Kağanın sahip olduğu Üç Temel Özelliği
Güç (Küç): Gök Tanrı inancına göre Tanrının Kağana ve tüm aile fertlerine vermiş olduğu askeri yetenek Küç’tür. Yani bir Kağanın doğuştan donanımlı bir asker olarak dünyaya gelmesi diyebiliriz. Kağanların savaşlarda ki büyük başarılarının temel nedeninin sahip oldukları bu yetenek olduğuna inanılmıştır.
Kut: Kağanın siyasi yetkisidir (yönetme yetkisi). İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarlık hakkının Gök Tanrı tarafından Kağan ve ailesine verildiğine inanılmaktaydı. Bu anlayışa ise Kut anlayışı denmiştir. Bu anlayışa göre Devlet Kağan ve tüm ailesinin ortak malıdır. Kut, babadan oğullarına kan yoluyla geçmektedir. Yani kağanın erkek çocukları da kutu taşır. Kut anlayışı veraset sistemini düzensiz bir hale getirmiştir bu da taht kavgalarına neden olmuştur
Ülüş (Pay): Gök Tanrı inancına göre Tanrının kağan ve tüm ailesine verdiği büyük Ekonomik güçtür. Bir hükümdarın dünyaya geldiğinde ve ileri zamanlarda ülkeye bereket bolluk getirmesidir.
Türklerde Halkın Temel Görevleri
Kağana (Hükümdara) itaat etmek
Törelere (kanunlara) uymak
Kazancı ölçüsünde Vergi vermek
Savaş zamanı Savaşa Katılmak
Hükümdarın Görevleri İle İlgili Sorular
Soru: Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarın görevlerinden biri değildir?
A) Ağır suçluları cezalandırmak
B) Vergi koyup vergilerin toplanmasını sağlamak
C) Halkın güvenliğini sağlamak
D) Cihat anlayışını uygulamak ve yaymak
E) Orduyu komuta etmek
Cevap: "Cihat anlayışı" İslam uğruna savaşmak demektir, İslamiyet öncesi Türk devletlerinde yoktur. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde "Cihan hâkimiyeti" anlayışı vardır. Cevap: D
Soru: Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk devletlerinde hükümdarın görevlerinden biri değildir?
A) Barışa ve savaşa karar verir
B) Yazılı kanunların uygulanmasını sağlamak
C) Toy düzenlemek
D) Halkı iskân etmek
E) Devletin iç ve dış siyasetini düzenler
Cevap: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde yazılı kanunlar yoktur, devlet Töre adı verilen yazısız kurallara görele yönetilirdi. Hükümdarda törelerin uygulanmasını sağlardı. Cevap: B